Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa công bố Báo cáo Dòng chảy pháp luật kinh doanh năm 2020, phản ánh “bức tranh” pháp luật kinh doanh của Việt Nam.
Báo cáo nhận định, năm 2020, kinh tế Việt Nam và thế giới bị “phủ bóng” bởi dịch bệnh Covid-19. Nhiều điều tra, khảo sát do cơ quan nhà nước, tổ chức tư nhân thực hiện cho thấy mức độ ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh này lên hầu hết các ngành, nghề trong nền kinh tế.
Bên cạnh việc tiếp tục thực hiện các cải cách về thể chế từ năm trước, trong năm nay, một trong các chính sách nổi bật của Nhà nước là các quy định hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khủng hoảng do Covid-19 gây ra.
Ngay từ những tháng đầu năm, Chính phủ đã soạn thảo và ban hành nhiều văn bản pháp luật có tính chất hỗ trợ cho doanh nghiệp như: Nghị định 41/2020/NĐ-CP về gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất trong đó xác định các đối tượng là các doanh nghiệp bị thiệt hại bởi dịch bệnh trong một số ngành, lĩnh vực nhất định; các loại thuế được gia hạn (thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; tiền thuê đất) trong đó quy định khá rõ ràng về thời hạn được gia hạn; hàng loạt thông tư về giảm phí, lệ phí liên quan đến quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực.
 |
| Công bố báo cáo Dòng chảy pháp luật kinh doanh năm 2020. |
“Việc Chính phủ và các bộ, ngành nhanh chóng ban hành các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp cho thấy phản ứng nhanh nhạy của Nhà nước khi nhận định được mức độ tác động của dịch bệnh Covid–19 và đưa ra các giải pháp thực chất, đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp. Các chính sách này đã góp phần tháo gỡ khó khăn đáng kể cho doanh nghiệp trong những ngành, nghề dễ bị tổn thương bởi dịch bệnh Covid–19 và cũng thể hiện được vai trò của Nhà nước đồng hành cùng doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng”, Báo cáo nêu.
Tuy nhiên, các chính sách trên còn một số điểm khiến doanh nghiệp băn khoăn. Ví dụ với quy định về gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất, việc xác định chính xác đối tượng được gia hạn là vô cùng quan trọng, bởi vừa tránh được tình trạng chính sách hỗ trợ dàn trải vừa đảm bảo hiệu quả của quy định. Nghị định 41/2020/NĐ-CP đã xác định được những đối tượng được hưởng chính sách này dựa trên các ngành – dự đoán là bị thiệt hại bởi dịch bệnh.
Quy định trên là hợp lý, tuy nhiên việc chỉ xác định đối tượng được gia hạn dựa trên tiêu chí này sẽ bỏ sót những đối tượng chịu thiệt hại trực tiếp như các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng bởi các quyết định cách ly, phong tỏa, buộc dừng hoạt động của các cơ quan (các doanh nghiệp có trụ sở, địa điểm, cơ sở sản xuất kinh doanh nằm trong khu vực cách ly; các doanh nghiệp có từ 20% số lao động trở lên thuộc diện cách ly bắt buộc).
Bên cạnh đó, VCCI cũng dẫn một số ví dụ cho thấy các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vì dịch bệnh Covid -19 – kịp thời nhưng chưa nhất quán. Cụ thể như với các thông tư về phí, lệ phí. Từ đầu năm đến nay, một số thông tư về phí, lệ phí đã được ban hành, trong đó giảm mức phí, lệ phí của các dịch vụ công do nhà nước cung cấp, áp dụng trong khoảng thời gian từ 5-5-2020 đến 31-12-2020.
Tuy nhiên, Báo cáo cho rằng, nếu nhìn vào mức phí và loại phí được giảm có thể thấy dường như chính sách giảm phí có nhiều điểm thiếu nhất quán.
Ví dụ như cùng là hoạt động cấp giấy phép kinh doanh nhưng mức phí cấp giấy phép kinh doanh dịch vụ lữ hành quốc tế, giấy phép kinh doanh dịch vụ lữ hành nội địa; giấy phép thành lập và hoạt động của các tổ chức tín dụng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng; giấy phép, giấy chứng nhận hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán được giảm 50% so với mức phí hiện hành.
Nhưng mức phí cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động kiểm định kỹ thuật an toàn lao động; giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động lại chỉ giảm 30% so với mức phí hiện hành. Mặc dù, đây đều là hoạt động thẩm định của cơ quan nhà nước đối với các điều kiện kinh doanh để cấp giấy phép cho doanh nghiệp.
Hay cùng là hoạt động cấp giấy phép kinh doanh trong lĩnh vực tín dụng, nhưng lệ phí cấp giấy phép thành lập và hoạt động của tổ chức tín dụng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng thì được giảm 50% so với mức phí hiện hành, còn lệ phí cấp giấy phép thành lập và hoạt động của tổ chức tài chính vi mô và quỹ tín dụng nhân dân lại không được giảm.
Lệ phí cấp giấy phép hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán cho các tổ chức không phải là ngân hàng không được giảm. Điều này khiến các doanh nghiệp băn khoăn không rõ tại sao?
Có thể thấy, Nhà nước đã rất nỗ lực đưa đến các giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn do dịch bệnh Covid–19. Tuy nhiên, việc giảm phí, lệ phí chưa đồng bộ trên đưa đến nhiều băn khoăn về tính thực chất và nhất quán trong các chính sách
Phương Thảo
Mobile Version