Phát triển kinh tế bền vững, song song với đó là vấn đề bảo vệ môi trường luôn là một trong những yếu tố quan trọng mà các cấp các ngành mọi địa phương đều đang cố gắng. Tuy nhiên, dường như việc nỗ lực để bảo vệ môi trường tại huyện Lương Sơn (tỉnh Hòa Bình) lại đi theo “cách riêng” của mình?
Dân khốn khổ vì bụi...
Nhà máy xi măng Vĩnh Sơn thuộc Công ty TNHH xi măng Vĩnh Sơn đi vào hoạt động từ năm 2011, cũng từ đó cho đến nay, người dân tại xã Thành Lập, huyện Lương Sơn cùng nhau sống trong bầu không khí khói bụi mù mịt.
Ghi nhận của phóng viên tại xã Thành Lập, xung quanh khu dân cư từ ngọn cây cao đến những cây hoa màu thấp đều được phủ lên một màu trắng xóa bởi bụi. Trên các bờ rào, tường nhà, đến các khung cửa... chỉ cần quệt ngón tay vào sẽ lấy được một tảng dày đặc bụi xi măng.
Những khoanh ruộng của người dân cũng bị bụi phủ trắng xóa, năng suất lúa kém đi rất nhiều so với trước. Kéo theo đó là nguồn thu nhập của người nông dân bị ảnh hưởng rất đáng kể. Người dân đã rất nhiều lần kiến nghị bằng đơn thư đến các cơ quan chức năng quản lý, nhưng dường như không mấy được “quan tâm”.
Một số hộ dân cũng cho biết, việc nhà máy xi măng của Công ty TNHH xi măng Vĩnh Sơn xả bụi, khói khiến sức khỏe người trong vùng bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhiều người đã mắc căn bệnh ung thư phổi.
Theo báo cáo của UBND xã Thành Lập thì từ năm 2011 đến nay, nhà máy thường xuyên xả khói bụi vào buổi tối và những ngày mưa gió làm cho môi trường bị ô nhiễm nặng. Cụ thể, thôn Ao Kềnh có 10 ha lúa gần nhà máy, trước đây là cánh đồng tốt nhất của thôn, nhưng nay là khu vực lúa xấu, năng suất thấp do ảnh hưởng nặng nề của khói bụi. Các loại cây ăn quả và các loại rau cũng trong tình trạng tương tự. Đặc biệt, một số diện tích nuôi trồng thủy sản vào buổi sáng phải dùng sào đập nước để tạo không khí cho cá vì bụi xi măng phủ kín mặt ao...
Đỉnh điểm của sự bức xúc
Trước đó, theo Sở TN&MT tỉnh Hòa Bình, trong quá trình hoạt động của nhà máy còn để bụi phát sinh gây ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân khu vực lân cận. Chưa có báo cáo kế hoạch xây lắp và vận hành thử nghiệm các công trình bảo vệ môi trường theo báo cáo tác động môi trường đã được phê duyệt. Chưa lập hồ sơ báo cáo hoàn thành các công trình xử lý môi trường trình cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xác nhận. Theo đó, đoàn kiểm tra đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với Công ty trong lĩnh vực môi trường và ra Thông báo số 117/TB-STNMT ngày 11/7/2013 yêu cầu Công ty khắc phục các vi phạm hành chính trong lĩnh vực TN-MT.
Mặc dù đã bị xử lý hành chính về bảo vệ môi trường, nhưng hình như điều đó cũng không đủ sức răn đe đối với nhà máy này. Cụ thể, như báo điện tử PL&XH đã phản ánh trước đó, vào sáng ngày 26/10, hàng trăm người dân đã rất phẫn nộ và kéo nhau đến cổng nhà máy xi măng Vĩnh Sơn dựng lều trại ngay trước cổng công ty, ngăn chặn các phương tiện ra vào nhà máy.
Theo quan sát của phóng viên, việc ngăn chặn hoạt động của nhà máy đã gây thiệt hại lớn về kinh tế. Việc này đã khiến công ty không xuất bán được xi măng và cũng không nhập được nguyên liệu, một số xe ô tô ở các tỉnh đến nhập xi măng phải nằm chờ bên ngoài. Trách nhiệm này có lẽ các cơ quan quản lý trên địa bàn cũng không thể chối bỏ.
Một văn bản cam kết theo kiểu “nước đến chân...”
Trước tình trạng người dân tập trung "bao vây" cổng công ty gây cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh, lãnh đạo Công ty TNHH Xi măng Vĩnh Sơn đã gặp gỡ đại diện người dân, nhận trách nhiệm và hứa sẽ khắc phục ô nhiễm. Cơ quan chức năng huyện Lương Sơn cũng có mặt động viên người dân giải tán, chỉ đạo Công ty TNHH Xi măng Vĩnh Sơn phải có biện pháp khắc phục ô nhiễm và cam kết bằng văn bản với người dân.
Cụ thể theo văn bản “cam kết nhanh” được lập ngày 27/ 10 của Công ty TNHH xi măng Vĩnh Sơn có xác nhận bằng dấu đỏ của xi măng Vĩnh Sơn và ông Nguyễn Đình Đua – Phó Chủ tịch UBND huyện Lương Sơn và ông Nguyễn Đình Mạnh – Chủ tịch UBND xã Thành Lập, Công ty TNHH xi măng Vĩnh Sơn phải cam kết 4 vấn đề chính bao gồm:
Tất cả mọi “yêu cầu” trên đều đã được Công ty TNHH Vĩnh Sơn đáp ứng “vô điều kiện” và có sự xác nhận của vị phó chủ tịch huyện Lương Sơn và chủ tịch xã Thành Lập cùng với doanh nghiệp.
Trao đổi nhanh với ông Nguyễn Khắc Yến - Phó phòng TN&MT huyện Lương Sơn, ông Yến xác nhận là có bản cam kết đó của doanh nghiệp. Với tình hình như vậy, để yên lòng dân nên mọi thứ người dân yêu cầu, đều phải đồng ý.
Dựa vào điều khoản nào để xử phạt công ty này mỗi lần xả thải bị phạt 100 triệu, căn cứ vào điều gì để hỗ trợ kinh phí cho người dân tập trung ngăn cản hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp? Trách nhiệm của cơ quan quản lý ở đâu khi vừa gây thiệt hại cho doanh nghiệp lại vừa “hành” dân phải chịu ảnh hưởng về môi trường trong thời gian dài như vậy?
Báo điện tử PL&XH sẽ tiếp tục phản ánh đến bạn đọc.
Tuấn Anh / PL&XH
Mobile Version